FAQ

Opłaty za studia

Jakie opłaty może pobierać uczelnia publiczna?

Katalog opłat na uczelni publicznej określa art. 79 PSWN, są to opłaty za usługi edukacyjne związane z:
1) kształceniem na studiach niestacjonarnych;
2) powtarzaniem określonych zajęć na studiach stacjonarnych z powodu niezadowalających wyników w nauce;
3) kształceniem na studiach w języku obcym;
4) prowadzeniem zajęć nieobjętych programem studiów;
5) kształceniem cudzoziemców na studiach stacjonarnych w języku polskim,

a ponadto uczelnia publiczna może pobierać opłaty również za:
1) przeprowadzenie rekrutacji;
2) przeprowadzenie potwierdzania efektów uczenia się;
3) wydanie indeksu i legitymacji studenckiej oraz duplikatów tych dokumentów;
4) wydanie odpisu w języku obcym dyplomu ukończenia studiów i suplementu do dyplomu, innych niż wydane na podstawie art. 77 ust. 2;
5) wydanie duplikatu dyplomu ukończenia studiów i suplementu do dyplomu;
6) korzystanie z domów studenckich i stołówek studenckich.

Jakich opłat uczelnia nie może pobierać?

Ustawa zabrania uczelni (publicznej, jak i niepublicznej) pobierania opłat za czynności związane z weryfikacją efektów uczenia się określonych w programie studiów oraz za wydanie dokumentów związanych z przebiegiem studiów innych niż określone w art. 79 ust. 2 pkt 3–5 PSWN.

Innymi słowy uczelnia nie może pobierać opłat za kolokwia, egzaminy, w tym egzaminy poprawkowe oraz komisyjne, jak również za egzamin dyplomowy. Uczelnia nie może również pobierać opłaty za dyplom oraz suplement dyplomu określone w ustawie.

Umowa o odpłatności za studia - czym jest i co z niej wynika? Czy uczelnia może podwyższyć opłaty?

Umowa o odpłatności za studia ma charakter cywilnoprawny, określa wysokość opłat za studia jak i wszystkie opłaty, które student winien wnosić w toku studiów.

Należy rozróżnić umowy podpisane do roku akademickiego 2018/2019 włącznie i umowy podpisane od roku akademickiego 2019/2020.

Umowy podpisane do roku akademickiego 2018/2019 zawierały katalog opłat i ich wysokość, które były wiążące dla uczelni. Orzecznictwo sądów powszechnych stanowiło, że dopuszczalne jest aneksowanie takiej umowy tj. zmiana wysokości opłat. Dotychczas umowy były obowiązkowe i podpisywane na każdej uczelni, zarówno na studiach stacjonarnych jak i niestacjonarnych. Pomimo iż studia stacjonarne na uczelni publicznej są bezpłatne to studenci ponoszą opłaty (np. za powtarzanie roku, wyrobienie legitymacji), stąd umowa o odpłatności za studia dotyczyła również studiów bezpłatnych.

Od roku akademickiego 2019/2020 uczelnie same będą decydowały czy takie umowy chcą zawierać. Zgodnie z nowymi przepisami uczelnia ma obowiązek na swojej stronie internetowej zamieścić przed rozpoczęciem rekrutacji informacje o wysokości opłat na studiach. Do czasu ukończenia studiów przez osoby przyjęte na studia na dany rok akademicki uczelnia nie może zwiększyć wysokości ustalonych dla nich opłat ani wprowadzić nowych opłat. Nie dotyczy to zwiększania wysokości opłat za prowadzenie zajęć nieobjętych programem studiów oraz za korzystanie z domów studenckich i stołówek studenckich.W związku z powyższym umowy o odpłatności za studia od roku akademickiego 2019/2020 stają się jedynie potwierdzeniem opłat opublikowanych na stronach internetowych uczelni, które mogą np. ułatwić uczelniom dochodzenie roszczeń przed sądami.

Dostałem wezwanie do zapłaty z uczelni, mimo że nie chodziłem na zajęcia, czy uczelnia może żądać zapłaty?

Tak. Stosunek student – uczelnia w zakresie opłat za studia ma charakter cywilnoprawny. Student zobowiązuje się uiszczać opłaty (określone w umowie o odpłatności za studia lub opublikowane na stronie uczelni), zaś uczelnia umożliwia studentowi pobieranie nauki. Zobowiązanie to obowiązuje tak długo jak student posiada status studenta. Stąd nie jest istotne czy student uczęszczał na zajęcia. Jeśli decydujemy się na rezygnację ze studiów, chociażby z powodu niezaliczenia jakiegoś przedmiotu, powinniśmy złożyć rezygnację ze studiów i poprosić o potwierdzenie jej złożenia na kopii pisma.

Niezaliczenie przedmiotu nie musi automatycznie oznaczać skreślenia z listy studentów, bowiem może przysługiwać studentowi wpis warunkowy lub powtarzanie roku. Uczelnia często dokonuje skreśleń na koniec roku, a nie semestru. Stąd tak istotna jest rezygnacja ze studiów, aby nie narazić się na dodatkowe opłaty.

Co mogę zrobić, jeśli Uczelnia pobiera opłaty zakazane lub w sposób nieprawidłowy?

Zgodnie z nowymi przepisami Minister ma prawo nałożyć na uczelnię karę administracyjną za naruszenie przepisów dot. pobierania opłat. W związku z powyższym w razie podejrzenia, że uczelnia pobiera opłaty niezgodne z przepisami student powinien zwrócić się z pismem do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z prośbą o zbadanie poprawności pobierania opłat.

Kształcenie – podstawowe informacje

Co to są punkty ECTS? Jakie znaczenie mają dla mnie punkty ECTS, ile muszę ich zdobyć w trakcie studiów?

Zgodnie z art. 67 ust. 2 i 3 PSWN “Punkty ECTS stanowią miarę średniego nakładu pracy studenta niezbędnego do uzyskania efektów uczenia się. Punkt ECTS odpowiada 25–30 godzinom pracy studenta obejmującym zajęcia organizowane przez uczelnię oraz jego indywidualną pracę związaną z tymi zajęciami”.

Punkty ECTS pozwalają na porównywanie uzyskanych efektów uczenia się, w tym również uznawanie osiągnięć uzyskać poza granicami naszego kraju.

Szczegółowa liczba punktów przypisana do poszczególnych zajęć określona jest w programie studiów i może wpływać np. na wysokość opłat za powtarzanie danego przedmiotu. Zgodnie z art. 76 ust. 1 i pkt 1 PSWN:
Warunkiem ukończenia studiów i uzyskania dyplomu ukończenia studiów jest: między innymi uzyskanie efektów uczenia się określonych w programie studiów, którym przypisano co najmniej:
a) 180 punktów ECTS – w przypadku studiów pierwszego stopnia,
b) 90 punktów ECTS – w przypadku studiów drugiego stopnia,
c) 300 punktów ECTS – w przypadku jednolitych studiów magisterskich trwających 9 albo 10 semestrów,
d) 360 punktów ECTS – w przypadku jednolitych studiów magisterskich trwających 11 albo 12 semestrów;

Co to są efekty uczenia się?
Efekty uczenia się określają wiedzę, umiejętności oraz kompetencje społeczne nabyte w procesie uczenia się. Do każdego kierunku, a nawet każdego przedmiotu przypisane są określone efekty uczenia się, które powinniśmy nabyć. Egzaminy czy kolokwia powinny weryfikować czy osiągnęliśmy określone efekty.
Jakie są rodzaje i tryby studiów?

Zgodnie z art. 63 PSWN:
1. Studia są prowadzone w formie:
1) studiów stacjonarnych, w ramach których co najmniej połowa punktów ECTS objętych programem studiów jest uzyskiwana w ramach zajęć z bezpośrednim udziałem nauczycieli akademickich lub innych osób prowadzących zajęcia i studentów;
2) studiów niestacjonarnych wskazanych w uchwale senatu, w ramach których mniej niż połowa punktów ECTS objętych programem studiów może być uzyskiwana z bezpośrednim udziałem nauczycieli akademickich lub innych osób prowadzących zajęcia i studentów.

2. Zajęcia na studiach stacjonarnych są prowadzone odrębnie od zajęć na studiach niestacjonarnych.

3. W uczelni publicznej liczba studentów studiujących na studiach stacjonarnych nie może być mniejsza od liczby studentów studiujących na studiach niestacjonarnych

Ponadto art. 64 PSWN stanowi:

1. Studia są prowadzone na poziomie:
1) studiów pierwszego stopnia;
2) studiów drugiego stopnia;
3) jednolitych studiów magisterskich.

2. Studia są prowadzone na profilu:
1) praktycznym, na którym ponad połowa punktów ECTS jest przypisana zajęciom kształtującym umiejętności praktyczne;
2) ogólnoakademickim, na którym ponad połowa punktów ECTS jest przypisana zajęciom związanym z prowadzoną w uczelni działalnością naukową.

Ile trwają studia?

Długość trwania studiów określa art. 65 PSWN:
1. Studia stacjonarne pierwszego stopnia trwają co najmniej 6 semestrów, a jeżeli program studiów obejmuje efekty uczenia się umożliwiające uzyskanie kompetencji inżynierskich – co najmniej 7 semestrów.
2. Studia stacjonarne drugiego stopnia trwają od 3 do 5 semestrów.
3. Stacjonarne jednolite studia magisterskie trwają od 9 do 12 semestrów.
4. Studia niestacjonarne mogą trwać dłużej niż odpowiednie studia stacjonarne.

Co to jest Regulamin studiów?
Regulamin studiów określa organizację studiów oraz związane z nimi prawa i obowiązki studenta. W regulaminie znajdują się np. informacje o tym jakie rodzaje zajęć są na uczelni obowiązkowe, procedura usprawiedliwiania nieobecności, zasady udzielania urlopów, indywidualnej organizacji studiów. W regulaminie studiów znajdziesz informację na temat egzaminu poprawkowego, egzaminu komisyjnego czy terminu złożenia pracy dyplomowej. Zalecamy zapoznać się szczegółowo z regulaminem studiów, co pozwoli na dokładne poznanie praw i obowiązków na danej uczelni.

Legitymacja, status studenta, ulgi studenckie i ubezpieczenie

Czym jest status studenta i kiedy się go nabywa oraz traci?
Status studenta to inaczej mówiąc fakt bycia studentem danej uczelni oraz przysługujące z tego faktu prawa. Zgodnie z art. 83 PSWN Osoba przyjęta na studia rozpoczyna studia i nabywa prawa studenta z chwilą złożenia ślubowania. Tak też należy rozumieć status studenta. Zatem studentem nie jesteśmy od chwili przyjęcia na uczelnię, a dopiero z chwilą podpisania stosownego ślubowania.

Status studenta traci z chwilą ukończenia studiów lub w przypadku skreślenia z listy studentów.

Skreślenie z listy studentów.

Zgodnie z art. 108 PSWN:

1. Studenta skreśla się z listy studentów w przypadku:
1) niepodjęcia studiów;
2) rezygnacji ze studiów;
3) niezłożenia w terminie pracy dyplomowej lub egzaminu dyplomowego;
4) ukarania karą dyscyplinarną wydalenia z uczelni.

2. Student może być skreślony z listy studentów w przypadku:
1) stwierdzenia braku udziału w obowiązkowych zajęciach;
2) stwierdzenia braku postępów w nauce;
3) nieuzyskania zaliczenia semestru lub roku w określonym terminie;
4) niewniesienia opłat związanych z odbywaniem studiów.

Skreślenie z listy studentów następuje w drodze decyzji administracyjnej.
Pierwsze cztery przesłanki są tzw. przesłankami obligatoryjnymi – w razie ich zaistnienia uczelnia musi skreślić studenta z listy studentów.

Kolejne cztery przesłanki należą do tzw. przesłanek uznaniowych, które powinny zostać dookreślone w regulaminie studiów.

Decyzja o skreśleniu z listy studentów jest decyzją administracyjną, a co za tym idzie służy od niej odwołanie do rektora (a w przypadku gdy decyzję wydaje rektor – wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy), a następnie skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Legitymacja studencka - do czego służy, jak długo jest ważna?
Legitymacja studencka potwierdza prawa studenta, w tym ulgi studenckie. Ponadto legitymacja może służyć w zależności uczelni i miasta jako karta biblioteczna, karta do centrum druku, karta bankowa, karta miejska i inne.

Legitymację należy przedłużać co semestr – przez naklejenie na niej odpowiedniego hologramu.

Czy muszę oddawać legitymację po ukończeniu studiów I stopnia? Czy uczelnia ma obowiązek przedłużyć jej ważność?
Po ukończeniu studiów I stopnia student zachowuje swoje prawa do 31 października roku, w którym nastąpiła obrona. Uczelnia w takiej sytuacji nie może żądać zwrotu legitymacji, a w razie potrzeby powinna przedłużyć ważność legitymacji do 31 października roku, w którym ukończono studia I stopnia.

Zgodnie z art. 109 PSWN, osoba, która ukończyła studia I stopnia zachowuje prawa studenta (z wyłączeniem prawa do pomocy materialnej) do 31 października.

Fakt, że legitymacja zachowuje swoją ważność po ukończeniu studiów I stopnia potwierdza § 21 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2019 r. w sprawie studiów. Nie ma przy tym znaczenia czy obrona nastąpiła w styczniu, w marcu czy w czerwcu, uczelnia nie może żądać zwrotu legitymacji, a w razie potrzeby powinna przedłużyć jej ważność.

Jeśli uczelnia odmawia przedłużenia ważności legitymacji po ukończeniu studiów w lutym lub w marcu, należy powołać się na wyżej wymienione przepisy. W przypadku dalszej odmowy zachęcamy do kontaktu z uczelnianym samorządem studentów lub kontaktu z nami za pośrednictwem http://helpdesk.psrp.org.pl.

Uczelnia odmawia mi przedłużenia legitymacji z powodu zaległości w opłatach, czy ma do tego prawo?
Nie. Uczelnia nie może uzależniać poświadczenia praw studenta od zaliczenia wszystkich przedmiotów lub uiszczenia zaległych opłat. Dla poświadczenia statusu studenta (przedłużenia legitymacji) znaczenie ma jedynie czy dana osoba jest w danej chwili studentem. Jeśli uczelnia nie zdecydowała się na skreślenie z listy studentów, to nie może odmawiać poświadczenia praw studenta.
Ulgi na komunikację miejską.
Zgodnie z art. 105 PSWN Studentowi przysługuje prawo do korzystania z 50% ulgi w opłatach za przejazdy publicznymi środkami komunikacji miejskiej.

Prawo to jest nieograniczone – dotyczy studentów w każdym wieku.

Ulgi w publicznym transporcie zbiorowym (np. pociągi).
Studentowi do 26 roku życia przysługuje ulga 51% na bilety jednorazowe jak i miesięczne w transporcie zbiorowym tj. np. w pociągach (II klasa) czy autobusach publicznych przewoźników.
Ulgi handlowe (np. kina, teatry).
Ustawa nie reguluje zniżek studenckich w kinach, teatrach, basenach, czy restauracjach. Każdy usługodawca ma prawo wprowadzić tzw. ulgi handlowe dla studentów, określając wysokość zniżek, jak i przesłanki do ich przyznania (np. wiek studenta).
Ubezpieczenie zdrowotne - czy jako student jestem ubezpieczony?
Student do 26 roku życia może być ubezpieczony (bezpłatnie) w ramach ubezpieczenia rodziców. Pamiętaj, że rodzice muszą Cię zgłosić, jeśli w międzyczasie podjąłeś pracę lub z innego tytułu opłacałeś składkę zdrowotną, możliwe, że zostałeś wykreślony z ubezpieczenia rodziców i powinieneś zostać zgłoszony ponownie. Jeśli z jakiś powodów nie możesz zostać zgłoszony do ubezpieczenia rodziców lub ukończyłeś 26 lat – zgłoś się do uczelni, która może Cię ubezpieczyć.
W trakcie studiów pracuję - czy muszę odprowadzać składki ZUS?
Obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie (zdrowotne, społeczne i inne pobierane przez ZUS) jest uzależniony od rodzaju umowy. W przypadku umowy o pracę odprowadzane muszą być wszystkie składki. Natomiast w przypadku umowy zlecenie do 26 roku życia osoba będąca studentem nie musi odprowadzać składek.
Co to jest legitymacja ISIC?
To międzynarodowa karta poświadczająca status studenta. Warto się w nią zaopatrzyć wyjeżdżając poza granice kraju. Kartę można zakupić przez internet lub w punktach stacjonarnych, często jest również wyrabiana wraz z ubezpieczeniem NNW na uczelni .Pamiętaj, aby wyjeżdżając poza granice naszego kraju sprawdzić zasady ulg studenckich oraz uznawania legitymacji ISIC.

Prawa studenta

Jakie mam prawa w trakcie kształcenia?

Nie istnieje zamknięty katalog praw studenta. Szczegółowe prawa powinny wynikać z regulaminu studiów, jak i innych aktów (np. regulaminu pomocy materialnej). Ustawa wskazuje jednak kilka gwarantowanych praw studenta.

Zgodnie z art. 85 PSWN:

Student ma prawo do:
1) przenoszenia i uznawania punktów ECTS,

2) odbywania studiów według indywidualnej organizacji studiów,

3) usprawiedliwiania nieobecności na zajęciach, urlopów od zajęć oraz urlopów od zajęć z możliwością przystąpienia do weryfikacji uzyskanych efektów uczenia się określonych w programie studiów,

4) zmiany kierunku studiów,

5) przeniesienia na studia stacjonarne albo niestacjonarne,

6) przystąpienia do egzaminu komisyjnego przy udziale wskazanego przez niego obserwatora,

7) powtarzania określonych zajęć z powodu niezadowalających wyników w nauce – na zasadach określonych w regulaminie studiów.

Jakie mam obowiązki?

Podobnie jak w przypadku praw studenta, również nie istnieje zamknięty katalog obowiązków studenta. Szczegółowy zakres obowiązków znajdziemy w regulaminie studiów, Ustawa nakłada jednak na studenta ogólne obowiązki.

Zgodnie z art. 107 PSWN:
1. Student jest obowiązany postępować zgodnie z treścią ślubowania i przepisami obowiązującymi w uczelni.
2. Student jest obowiązany w szczególności do:
1) uczestniczenia w zajęciach zgodnie z regulaminem studiów;
2) składania egzaminów, odbywania praktyk zawodowych i spełniania innych wymagań przewidzianych w programie studiów

Czym jest immatrykulacja?
Immatrykulacja to zwyczajowe określenie przyjęcia w poczet studentów i nabycia praw studenta. Immatrykulacja następuje z chwilą złożenia (podpisania) ślubowania. Od tego momentu przysługują nam prawa studenta, co oznacza, że samo przyjęcie na studia nie jest równoznaczne z ich nabyciem.
Studiowałem wcześniej na innym kierunku, uczelni, czy mogę przepisać oceny?
Tak. Przenoszenie i uznawanie osiągnięć (punktów ECTS) jest jednym z podstawowych praw studenta. Kluczowa jest zbieżność efektów uczenia się pomiędzy przedmiotami na poszczególnych kierunkach. Szczegółowy tryb uznawania osiągnięć określać powinien regulamin studiów, tam również znajdziesz informację do kogo złożyć podanie oraz w jakim terminie należy to zrobić.
Czym jest Indywidualna Organizacja Studiów?
Indywidualna Organizacja Studiów, która na poszczególnych uczelniach może mieć postać np. Indywidualnego Trybu Studiów, Indywidualnego Planu Studiów i inne, pozwala studentowi na pobieranie nauki w oparciu o indywidualnie ustalone zasady. IOS może zmieniać plan studiów (np. kolejność przedmiotów), modyfikować pewne przedmioty wymagane programem studiów lub zwalniać studenta z obowiązku uczestnictwa w części zajęć. Szczegółowe kryteria przyznawania IOS i przysługujących praw z nim związanych należy szukać w regulaminie studiów.
Czym jest urlop i jak go uzyskać?

Urlop jest prawem studenta, który pozwala na przerwę w studiach. Może mieć dwojaką postać:

urlop długoterminowy – przyznawany zazwyczaj na okres roku akademickiego, powoduje przedłużenie okresu studiów;
urlop krótkoterminowy – przyznawany na krótki okres (np. choroby lub innych sytuacji uniemożliwiających udział w zajęciach) – nie zwalnia studenta z obowiązku podejścia do egzaminów i nie powoduje wydłużenia czasu studiów.

Urlop przyznaje się na wniosek studenta. Szczegółowe zasady przyznawania urlopu znajdują się w regulaminie studiów. Również w tym regulaminie znajdziesz informację, do kogo kierować taki wniosek, jak powinien być umotywowany oraz w jakim terminie powinien być złożony.

Co to jest sesja?
Sesja to określenie okresu kończącego semestr, w którym odbywają się egzaminy. Na większości uczelni wyróżnia się sesję zimową (na koniec semestru zimowego) i sesję letnią (na koniec semestru letniego). Ponadto zazwyczaj wyróżnia się również sesje poprawkowe, dla osób, którym nie udało się zaliczyć wszystkich egzaminów w pierwszych terminach. Okres sesji, czas jej trwania, zasady ustalania terminów egzaminów powinien określać regulamin studiów i harmonogram roku akademickiego.
Nie zaliczyłem egzaminu w pierwszym terminie, czy zostanę skreślony z listy studentów?
Jak mówi stare studenckie przysłowie “Bez spiny, są drugie terminy”. Nie zalecamy lekceważenia egzaminów w pierwszych terminach, ale w razie niepowodzenia zazwyczaj student ma możliwość poprawienia egzaminu w drugim terminie. Szczegółowe zasady poprawiania egzaminów powinny być określone w regulaminie studiów.
Co to jest egzamin komisyjny?
Student w przypadku niezdania egzaminu (zazwyczaj w obu terminach) może złożyć podanie o przeprowadzenie egzaminu z danego przedmiotu przed komisją. Egzamin ten ma zweryfikować wiedzę studenta przez szersze grono (zazwyczaj 3 nauczycieli akademickich). Egzamin komisyjny może zostać przyznany studentowi na jego wniosek, szczegółowe kryteria (przesłanki) przyznawania tego prawa powinien określać regulamin studiów, tam również znajdziesz informację w jakim terminie i do kogo skierować podanie. Pamiętaj, że w egzaminie komisyjnym może uczestniczyć wyznaczony przez Ciebie obserwator!
Co to jest warunek lub dług punktów?
Wpis warunkowy lub wpis z długiem punktów ECTS oznacza, że w przypadku niezaliczenia jakiegoś przedmiotu (lub kilku – zależnie od uczelni) możemy złożyć wniosek o wpisanie na wyższy rok studiów z jednoczesnym obowiązkiem powtarzania niezaliczonego przedmiotu. Takie rozwiązanie pozwala poprawić przedmiot, bez konieczności wydłużania czasu studiów.

Powtarzanie przedmiotu jest odpłatne.

Regulamin studiów powinien określić w jakich przypadkach może otrzymać taki wpis (np. ile można mieć niezaliczonych przedmiotów czy brakujących punktów ECTS). Tam również znajdziesz informację do kogo i w jakim terminie złożyć odpowiednie podanie.

Nie zgadzam się z oceną egzaminatora, co mogę zrobić?
Ocena z egzaminu, czy kolokwium jest indywidualną oceną nauczyciela akademickiego i zazwyczaj nie ma możliwości jej weryfikacji czy też odwołania się od niej. W razie wątpliwości udaj się na konsultacje z egzaminatorem – powinieneś mieć prawo wglądu do pracy egzaminacyjnej oraz uzasadnienia otrzymanej oceny. W razie wątpliwości co do bezstronności egzaminatora czy prawidłowości oceny, możesz złożyć wniosek o przeprowadzenie egzaminu komisyjnego.
Nie zaliczyłem/łam semestru, co mogę zrobić, żeby dalej studiować?
Jeśli nie zaliczyłeś/łaś przedmiotu lub kilku przedmiotów w danym semestrze lub roku, nie powiodło Ci się również na egzaminie komisyjnym, a wpis warunkowy (opisany powyżej) Ci nie przysługuje, możesz złożyć podanie o powtarzanie roku. Uwaga! Uczelnie często wprowadzają ograniczenie w powtarzaniu roku np. uniemożliwiając powtarzanie I roku lub po raz kolejny tego samego etapu studiów, dlatego koniecznie zapoznaj się z regulaminem studiów. Powtarzanie roku jest płatne, przyznawane zazwyczaj na wniosek studenta i powoduje wydłużenie czasu studiów. Poprawianie roku powinno się wiązać z powtarzaniem jedynie wcześniej niezaliczonych przedmiotów oraz ewentualnie przedmiotów z tzw. różnicy programowej.
Wznowienie na studia.
Obecnie PSWN nie przewiduje prawa do wznowienia studiów w przypadku skreślenia z listy studentów, jednak wiele uczelni wprowadza takie prawo do swojego regulaminu studiów. Stąd jeśli zostałeś skreślony i chcesz wznowić studia, powinieneś sięgnąć do regulaminu studiów, by sprawdzić przepisy.
Nie zgadzam się z decyzją uczelni w mojej sprawie, co mogę zrobić?
W sprawach, w których wydano decyzję administracyjną (odmowa przyjęcia na studia, decyzje dot. pomocy materialnej oraz skreślenia z listy studentów) przysługują środki zaskarżenia określone w Kodeksie Postępowania Administracyjnego tj. odwołanie (lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy – jeśli decyzję wydał rektor) w terminie 14 dni od otrzymania decyzji. W przypadku niekorzystnej decyzji odwoławczej student może zaskarżyć decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

W pozostałych sprawach nie ma możliwości zaskarżenia decyzji do sądu. Regulamin studiów powinien precyzować czy przysługuje w danej sprawie droga odwoławcza wewnątrz uczelni.

Jestem studentką w ciąży, rodzicem wychowującym dziecko - czy mam jakieś szczególne prawa z tym związane?
Ustawa przewiduje obowiązek udzielenia studentce w ciąży oraz studentowi (studiów stacjonarnych) będącemu rodzicem urlopu oraz Indywidualnej Organizacji Studiów na poniższych warunkach:

art. 85 PSWN:

2. Studentce w ciąży i studentowi będącemu rodzicem nie można odmówić zgody na:
1) odbywanie studiów na określonym kierunku i poziomie według indywidualnej organizacji studiów do czasu ich ukończenia – w przypadku studiów stacjonarnych; 2) urlop, o którym mowa w ust. 1 pkt 3.
3. Student będący rodzicem składa wniosek o urlop, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, w okresie 1 roku od dnia urodzenia dziecka.
4. Urlopu, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, dla:
1) studentki w ciąży udziela się na okres do dnia urodzenia dziecka,
2) studenta będącego rodzicem udziela się na okres do 1 roku – z tym że jeżeli koniec urlopu przypada w trakcie semestru, urlop może być przedłużony do końca tego semestru

Jestem osobą niepełnosprawną - czy przysługują mi jakieś uprawnienia?
Uczelnia powinna stwarzać osobom niepełnosprawnym warunki do pełnego udziału w procesie przyjmowania na uczelnię w celu odbywania kształcenia, kształceniu i prowadzeniu działalności naukowej. Szczegółowe narzędzia wsparcia studentów niepełnosprawnych powinien określić regulamin studiów i inne wewnętrzne akty uczelni.

Ponadto student niepełnosprawny ma prawo do otrzymania stypendium dla osób niepełnosprawnych.

Obroniłem pracę dyplomową, ile czasu ma uczelnia na wydanie dyplomu i suplementu? Co jeśli uczelnia nie wydała mi tych dokumentów w terminie?
Uczelnia powinna wydać wskazane dokumenty w terminie 30 dni. Jeśli Twój dyplom nadal nie jest przygotowany, pomimo upływu terminu możesz złożyć skargę do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, który może nałożyć na uczelnię karę administracyjną za uchybienie terminu.

Sprawy socjalne

O jakie świadczenia mogę się starać?
Student może ubiegać się o:
1) stypendium socjalne;
2) stypendium dla osób niepełnosprawnych;
3) zapomogę;
4) stypendium rektora;
5) stypendium finansowane przez jednostkę samorządu terytorialnego;
6) stypendium za wyniki w nauce lub w sporcie finansowane przez osobę fizyczną lub osobę prawną niebędącą państwową ani samorządową osobą prawną.

podstawa prawna: art. 86 ust. 1 PSWN

Student może ubiegać się o:
1) zakwaterowanie w domu studenckim uczelni lub wyżywienie w stołówce studenckiej uczelni;

2) zakwaterowanie małżonka lub dziecka w domu studenckim uczelni.

podstawa prawna: art. 104 PSWN

Student wykazujący się znaczącymi osiągnięciami naukowymi lub artystycznymi związanymi ze studiami, lub znaczącymi osiągnięciami sportowymi może otrzymać stypendium ministra.

Podstawa prawna: art. 359 ust. PSWN

Gdzie mogę złożyć wniosek o stypendium? Gdzie mogę pobrać wzór takiego wniosku?
Wnioski o stypendium socjalne, stypendium dla osób niepełnosprawnych, stypendium rektora oraz zapomogę, są składane bezpośrednio na uczelni. Należy zapoznać się z zasadami panującymi na danej uczelni w zakresie przyjmowania wniosków – w części uczelni są wyodrębnione osobne jednostki do składania wniosków o stypendia, w innych wnioski składane są w dziekanatach. Wzór wniosku dostępny jest na stronie Twojej uczelni – należy sprawdzić czy w danej uczelni wnioski są generowane za pomocą systemu uczelnianego (np. USOS) czy wypełnianie ręcznie przez kandydatów.
Jaka jest wysokość stypendiów?
Wysokość stypendiów określana jest przez uczelnię jest na zasadach określonych w regulaminie świadczeń dla studentów, ustalanym przez rektora w porozumieniu z samorządem studenckim. Na każdej uczelni może być inna wysokość stypendiów.

Podstawa prawna: art. 95 PSWN

Na jaki okres przyznaje się stypendia?
Stypendia socjalne, dla osób niepełnosprawnych i rektora są przyznawane na semestr lub na rok akademicki (zależnie od uczelni lub kierunku) i wypłacane co miesiąc przez okres do 10 miesięcy (uczelnia może ustalić krótszy okres), a gdy kształcenie trwa semestr – przez okres do 5 miesięcy (uczelnia może ustalić krótszy okres).

Podstawa prawna: art. 92 ust. 1 PSWN

Studiuję na dwóch kierunkach. Czy mogę pobierać jednocześnie stypendium na dwóch kierunkach?
Student kształcący się równocześnie na kilku kierunkach studiów może otrzymywać świadczenia (stypendia socjalne, dla osób niepełnosprawnych, rektora, ministra i zapomogę), tylko na jednym, wskazanym przez niego kierunku.

Podstawa prawna: art. 93 ust. 1 PSWN

Czy są jakieś ograniczenia czasowe w pobieraniu stypendiów?
Świadczenia (stypendia socjalne, dla osób niepełnosprawnych, rektora, ministra i zapomoga) przysługują na studiach pierwszego stopnia, studiach drugiego stopnia i jednolitych studiach magisterskich, jednak nie dłużej niż przez okres 6 lat.

Świadczenia te nie przysługują studentowi posiadającemu tytuł zawodowy magistra, magistra inżyniera albo równorzędny, a także licencjata, inżyniera albo równorzędny, jeżeli ponownie podejmuje studia pierwszego stopnia. Dotyczy to również osób, które uzyskały tytuł zawodowy za granicą.

Podstawa prawna: art. 93 ust. 2 i 3

Stypendium socjalne

Jaki dochód na osobę w rodzinie uprawnia mnie do stypendium socjalnego?
Zgodnie z art. 87 ust. 1 PSWN Stypendium socjalne może otrzymać student znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej.

Zgodnie z art. 87 ust. 2 PSWN Wysokość miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie studenta uprawniającą do ubiegania się o stypendium socjalne ustala rektor w porozumieniu z samorządem studenckim. Kwota ta nie może być:

1) mniejsza niż 1,30 kwoty określonej w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1508) tj. 686,40 zł (stan na dzień 15.09.2019 r.);

2) większa niż 1,30 sumy kwot określonych w art. 5 ust. 1 i art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1952, z późn. zm.2) tj. 1.051,70 zł (stan na dzień 15.09.2019 r.);.

Reasumując kwotę maksymalnego dochodu na osobę w rodzinie ustala rektor w porozumieniu z samorządem studenckim, jednak kwota ta nie może być ustalona niżej niż 686,40 zł i wyżej niż 1051,70 zł. Student powinien sprawdzić na uczelni jaka kwota obowiązuje w danym okresie na danej uczelni.

Kto jest brany pod uwagę przy obliczaniu dochodu na osobę w rodzinie?
Przy obliczaniu dochodu na osobę w rodzinie do stypendium socjalnego uwzględnia się:
a) studenta,
b) małżonka studenta,
c) rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych studenta,
d) będące na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a–c, dzieci niepełnoletnie, dzieci pobierające naukę do 26. roku życia, a jeżeli 26. rok życia przypada w ostatnim roku studiów, do ich ukończenia, oraz dzieci niepełnosprawne bez względu na wiek;

Podstawa prawna art. 88 ust. 1 pkt 1 PSWN

Czy mogę rozliczać się samodzielnie, nie wykazując dochodów rodziców i rodzeństwa?
Student, który nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych, może ubiegać się o stypendium socjalne bez wykazywania dochodów osiąganych przez te osoby oraz będące na ich utrzymaniu dzieci niepełnoletnie, dzieci pobierające naukę do 26. roku życia, a jeżeli 26. rok życia przypada w ostatnim roku studiów, do ich ukończenia, oraz dzieci niepełnosprawne bez względu na wiek, jeżeli spełnia jeden z następujących warunków:

ukończył 26. rok życia;
pozostaje w związku małżeńskim;
ma na utrzymaniu dzieci niepełnoletnie, dzieci pobierające naukę do 26. roku życia, a jeżeli 26. rok życia przypada w ostatnim roku studiów, do ich ukończenia, oraz dzieci niepełnosprawne bez względu na wiek;
osiągnął pełnoletność, przebywając w pieczy zastępczej;
posiada stałe źródło dochodów i jego przeciętny miesięczny dochód w poprzednim roku podatkowym oraz w roku bieżącym w miesiącach poprzedzających miesiąc złożenia oświadczenia, że nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych, jest wyższy lub równy 1,15 sumy kwot określonych w art. 5 ust. 1 i art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. (według stanu na 15.09.2019 r. jest to kwota 930,35 zł).

Student składa oświadczenie, że nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych.

Podstawa prawna: art. 88 ust. 2 i 3 PSWN

Czy muszę przedstawić zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej? Co powinno zawierać? Co jeśli go nie przedstawię?
Jeśli miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty określonej w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (na dzień 15.09.2019 r. kwota wynosi 528 zł), dołącza do wniosku o przyznanie stypendium socjalnego zaświadczenia z ośrodka pomocy społecznej o sytuacji dochodowej i majątkowej swojej i rodziny.

Zaświadczenie powinno opierać się na danych posiadanych przez ośrodek pomocy społecznej i odnosić się do sytuacji dochodowej i majątkowej studenta i jego rodziny.

Niezłożenie zaświadczenia może skutkować odmową przyznania stypendium. Jeśli nie możesz złożyć takiego zaświadczenia, to powinieneś wyjaśnić dlaczego oraz udokumentować źródła utrzymania rodziny. Taka sytuacja może zachodzić kiedy rodzina studenta nie korzysta ze świadczeń ośrodka pomocy społecznej. Źródła utrzymania rodziny to nie tylko dochód, ale również inne świadczenia (np. stypendia, tzw. 500+ i inne) oraz wsparcie innych osób niż wliczane do dochodu.

Podstawa prawna: art. 88 ust. 4 i 5 PSWN

Dochód uzyskany i dochód utracony. (Jeśli członek mojej rodziny ma dochód od tego roku, to czy jest on brany pod uwagę,skoro liczy się dochód za zeszły rok?)
Tak, jest to tzw. dochód uzyskany, który należy zgłosić przy składaniu wniosku.

Podobnie można dokonać utraty dochodu, jeśli członek rodziny utracił dochód, który uzyskiwał w zeszłym roku, nie będzie on brany pod uwagę, jeśli kwalifikuje się do tzw. dochodu utraconego.

Stypendium dla osób niepełnosprawnych

Kto może otrzymać stypendium dla osób niepełnosprawnych?
Stypendium dla osób niepełnosprawnych może otrzymać student posiadający orzeczenie o niepełnosprawności, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie, o którym mowa w art. 5 oraz art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 511, 1000 i 1076).

Świadczenie to jest niezależne od stypendium socjalnego (można otrzymać oba, przy spełnieniu kryteriów). W przypadku stypendium dla osób niepełnosprawnych jest wyłącznie orzeczenie wskazane powyżej.

Podstawa prawna: art. 89 PSWN

Moja niepełnosprawość powstała po uzyskaniu tytułu magistra lub po upływie 6 lat studiów. Czy mogę się ubiegać o to stypendium?
W przypadku gdy niepełnosprawność powstała w trakcie studiów lub po uzyskaniu tytułu zawodowego, student może otrzymać stypendium dla osób niepełnosprawnych, tylko na jednym kolejnym kierunku studiów, jednak nie dłużej niż przez okres 6 lat.

Podstawa prawna: art. 93 ust. 4 PSWN

Zapomoga

Co to jest zapomoga i kiedy mogę się o nią ubiegać?
Zapomoga to jednorazowe świadczenie przyznawane studentowi, który znalazł się przejściowo w trudnej sytuacji życiowej. W nowej ustawie zmieniono dotychczasową regulację dotyczącą zapomogi. Może otrzymać ją student, który znalazł się przejściowo w trudnej sytuacji życiowej (dotychczas określanej sytuacją materialną) i nie jest już konieczne, aby nastąpiło to z „przyczyn losowych”. Tym samym rozszerzono katalog sytuacji, w których można otrzymać zapomogę.

Podstawa prawna: art. 90

Jak często mogę dostać zapomogę?
Zapomoga może być przyznana nie częściej niż 2 razy w roku akademickim.

Podstawa prawna: art. 92 ust. 2

Inne stypendia

Inne stypendia

Informacji o innych stypendiach np. przyznawanych przez jednostki samorządu prywatnego bądź osoby fizyczne lub prawne (np. fundacje, firmy) należy szukać bezpośrednio na stronach tych podmiotów. Przykładem jest np. stypendium Jana Pawła II przyznawane dla studentów uczelni warszawskich [https://www.centrumjp2.pl/stypendia/].

Nie ma tutaj odpowiedzi na Twoje pytania?
Zadaj je śmiało Rzecznikowi Praw Studenta