Od 1 stycznia pobieranie opłat jest sprzeczne z prawem

Zgodnie z art. 99a. UPSW: ”Uczelnia nie pobiera opłat za rejestrację na kolejny semestr lub rok studiów, egzaminy, w tym egzamin poprawkowy, egzamin komisyjny, egzamin dyplomowy, wydanie dziennika praktyk zawodowych, złożenie i ocenę pracy dyplomowej oraz wydanie suplementu do dyplomu.” W myśl art. 38 pkt. 1 ustawy nowelizującej przepis ten wszedł w życie 1 stycznia 2012 r. i od tej daty uczelnie wyższe nie mogą pobierać ww. opłat od wszystkich studentów bez względu na termin rozpoczęcia studiów.

W związku z napływającymi do Biura Prawnego PSRP skargami samorządów studenckich wynika, że niektóre uczelnie interpretują stosowanie art. 99a UPSW w kontekście z art. 29 ust. 2 pkt. 2 ustawy nowelizującej, który stanowi:

„2. Studenci przyjęci na studia przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy oraz w roku akademickim 2011/2012:

1)   studiujący bez opłat za kształcenie na więcej niż jednym kierunku studiów nie wnoszą opłat,
o których mowa w art. 99 ust. 1 pkt 1a ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, do końca okresu studiów przewidzianego w programie i planie studiów;

2)   wnoszący opłaty za kształcenie wnoszą opłaty na dotychczasowych zasadach do końca okresu studiów przewidzianego w programie i planie studiów.”

Powołując się na art. 29 ust. 2 pkt. 2 ustawy nowelizującej uczelnie te przyjmują, iż przepis art. 99a ma zastosowanie tylko w odniesieniu do studentów, którzy rozpoczną naukę po 1 stycznia 2012 r. Takie rozumowanie prowadzi do wykładni contra legem.

Wykładnia językowa i systemowa art. 29 ust. 2 pkt. 2 ustawy nowelizującej prowadzi do jednoznacznego wniosku, iż nie odnosi się on w żaden sposób do art. 99a UPSW. Należy przede wszystkim zwrócić uwagę na użyte w art. 29 ust. 2 pkt. 2 sformułowanie „opłaty za kształcenie”. UPSW nie zawiera definicji legalnej tego pojęcia, nie mniej jednak z analizy innych jej przepisów (art. 98 ust. 1 pkt. 3, art. 99), które się nim posługują w oczywisty sposób wynika, iż opłaty za kształcenie to najogólniej rzecz ujmując opłaty za zajęcia dydaktyczne. Dokonując wykładni ww. przepisów jednoznacznie można stwierdzić, iż „kształcenie” jest jedną z „usług edukacyjnych”, jaką świadczą uczelnie. W związku z tym nie można pojęcia „opłaty za kształcenie” rozszerzać zaliczając do niego również inne opłaty, w tym m.in. wymienione w art. 99a UPSW. Usługi wymienione w art. 99a UPSW nie są „kształceniem” i w konsekwencji uczelnia nie może pobierać za nie opłat.

Potwierdzają to również zasady techniki legislacyjnej – art. 29 ust. 2 pkt. 2 ustawy nowelizującej jest przepisem intertemporalnym odnoszącym się do kwestii odpłatności za drugi kierunku studiów stacjonarnych w uczelni publicznej i nie reguluje zakresu zastosowania art. 99a UPSW.

Pobierz opinię MNiSW