Ubezpieczenie zdrowotne… czyli wszystko o tym komu i na jakich zasadach przysługuje

IMG_0545Zasady ubezpieczenia zdrowotnego zostały uregulowane w przepisach ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o finansowaniu świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych (Dz.U.2015.581 j.t.). Zgodnie z jej brzmieniem, studenci podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego na mocy którego mają prawo do korzystania bezpłatnie ze świadczeń opieki medycznej we wszystkich placówkach, które zawarły odpowiednią umowę na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia. O tym w jaki sposób należy dokonać zgłoszenia, kto odprowadza składki zdrowotne oraz do kiedy przysługuje ubezpieczenie zdrowotne po utracie statusu studenta, dowiecie się z naszego artykułu.

Studenci posiadający obywatelstwo polskie mogą korzystać z ubezpieczenia zdrowotnego na podstawie dwóch tytułów: pierwszego – jako członek rodziny osoby ubezpieczonej oraz drugiego: – na podstawie zgłoszenia dokonanego przez uczelnię. Każdy z nich charakteryzuje się katalogiem odpowiednich przesłanek których zaistnienie warunkuje skorzystanie z nich. W zależności zatem od sytuacji danego studenta będzie mógł on skorzystać z ubezpieczenia zdrowotnego albo poprzez „dopisanie” do ubezpieczenia jednego z rodziców albo na podstawie zgłoszenia dokonanego przez uczelnię. Podkreślenia jednak wymaga fakt, iż w każdym ze wspomnianych wypadków to student musi dopilnować tego aby zgłoszenie zostało dokonane – odpowiednio albo poprzez zgłoszenie dokonane przez rodziców bądź opiekunów prawnych albo poprzez złożenie właściwego wniosku o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym przez uczelnię. Podstawą do zgłoszenia studenta i członków jego rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego przez Uczelnię jest złożenie wniosku o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym w NFZ wraz z zaświadczeniem potwierdzającym status studenta wystawionym przez dziekanat oraz złożenie stosownego oświadczenia potwierdzającego zaistnienie pozostałych przesłanek– szerzej opisanych w dalszej części artykułu. Uczelnia może jednak wskazać również inne dodatkowe dokumenty wymagane przy złożeniu wniosku.

Student może skorzystać z ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny osoby ubezpieczonej, po dokonaniu właściwego zgłoszenia, w sytuacji, w której nie ukończył 26 lat (do 26 lat) bądź bez ograniczenia wieku, jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi albo bez ograniczenia wieku, jeśli małżonek podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu – w tym jednak wypadku obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego spoczywa na małżonka. Dodatkowo możliwość skorzystania z tego tytułu ubezpieczenia zdrowotnego możliwa jest również w sytuacji gdy student  posiada inny tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego tj. np. umowa o pracę bądź umowa zlecenie.

Jeżeli jednak żadna z powyższych przesłanek nie znajduje zastosowania w Waszej sytuacji to należy pamiętać, iż uczelnia zobowiązana jest zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego studenta – na jego wniosek –  który: ukończył 26 lat i nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu bądź nie ukończył 26 lat i nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu.

Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego studenta powstaje z chwilą uzyskania praw studenta tj. z dniem immatrykulacji i złożenia ślubowania. Niemniej jednak niezbędne jest również złożenie oświadczenia o niepodleganiu obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu. Prawo do skorzystania z ubezpieczenia zdrowotnego na mocy powyższych tytułów wygasa z dniem ukończenia szkoły wyższej albo skreślenia z listy studentów. Należy pamiętać, iż student ma obowiązek zgłosić członków rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego jeżeli nie posiadają oni innego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego. W tym okresie Uczelnia opłaca za studenta odpowiednią składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Zaznaczyć należy, iż na mocy przepisów art. 67 ust.5 pkt 2 o finansowaniu świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych – prawo do świadczeń opieki zdrowotnej studenta wygasa po upływie 4 miesięcy od ukończenia studiów lub skreślenia z listy studentów. W praktyce oznacza to, że jeszcze przez 4 miesiące od daty ukończenia studiów można korzystać ze świadczeń przyznanych w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. Zgodnie z przepisem art. 167 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym datą ukończenia studiów jest data złożenia egzaminu dyplomowego, w przypadku kierunków lekarskiego, lekarsko-dentystycznego i weterynarii – data złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu, a w przypadku kierunku farmacja – data zaliczenia ostatniej, przewidzianej w planie studiów praktyki. Co istotne w przypadku studenta, który zaliczył ostatni rok studiów lecz nie złożył egzaminu dyplomowego w wyznaczonym terminie obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego wygasa z dniem 30 września. Podkreślenia wymaga również fakt, że prawo do świadczeń opieki zdrowotnej członków rodziny zgłoszonych przez studenta do ubezpieczenia zdrowotnego ustaje po upływie 30 dni od wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego studenta.

Student zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego przez Uczelnię zobowiązany jest, niezwłocznie po zaistnieniu danej okoliczności, poinformować właściwą jednostkę uczelni zajmującą się kwestiami ubezpieczeń, o: powstaniu innego tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego wynikającego np. ze stosunku pracy, zmianie danych zawartych we wniosku, utracie statusu studenta, okolicznościach powodujących konieczność wyrejestrowania z ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny – co do zasady w terminie 7 dni od dnia zaistnienia tych okoliczności. Student, w stosunku do którego wygasł tytuł do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, podlega wyrejestrowaniu z tego tytułu wraz z członkami rodziny. Należy również pamiętać, o obowiązku potwierdzenia swojego ubezpieczenia w systemie Elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorców (eWUŚ) poprzez okazanie dowodu osobistego, paszportu, prawa jazdy i przedstawieniu nr PESEL.  W sytuacji , w której nie dokona się powyższego obowiązku student może również przedstawić inny dokument potwierdzający prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, a jeżeli takiego dokumentu nie posiada może również złożyć pisemne oświadczenie o przysługującym mu prawie do świadczeń opieki zdrowotnej. Oświadczenie powinno zawierać co najmniej imię i nazwisko, adres zamieszkania, wskazanie podstawy prawa do świadczeń opieki zdrowotnej, numer PESEL jak również wskazanie dokumentu, na podstawie którego świadczeniodawca potwierdził tożsamość świadczeniobiorcy. Dokumentem, który potwierdza fakt opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne przez Uczelnię jest tzw. druk ZUS RMUA wystawiany przez właściwą jednostkę uczelni.

Studenci niebędący obywatelami państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) i nie podlegający obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), uznani jednak za osobę pochodzenia polskiego w rozumieniu przepisów o repatriacji na podstawie decyzji konsula lub posiadający ważną Kartę Polaka mogą ubezpieczyć się dobrowolnie poprzez zawarcie umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane są przez Uczelnię na wniosek studenta o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym w NFZ oraz przedstawieniu zawartej z NFZ umowy . Uczelnia może wymagać dodatkowych dokumentów np. potwierdzających miejsce zamieszkania.

Studenci będący obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), uprawnieni są do korzystania z bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych przez świadczeniodawców na mocy umowy na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawartej z NFZ na podstawie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego lub – jeżeli nie posiadają tytułu do ubezpieczenia właściwego w kraju zamieszkania – zgłaszani są do ubezpieczenia przez Uczelnię na zasadach obowiązujących studentów polskich.

Podsumowując należy również pamiętać, że każdy student niebędący obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) jak również nie podlegający obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej bądź w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) może dobrowolnie ubezpieczyć się poprzez zawarcie właściwej umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Jedyną przesłanką w tym zakresie jest posiadanie miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Umowa zawierana jest na podstawie pisemnego wniosku oraz po przedstawieniu zaświadczenia potwierdzającego status studenta  i paszportu. Student, który zawrze umowę  obowiązany jest opłacać składki na podstawie których ma prawo do pełnego zakresu świadczeń opieki zdrowotnej na terenie Polski we wszystkich placówkach, które zawarły umowę na świadczenia opieki medycznej z NFZ. Podkreślić jednak należy, iż w ciągu 7 dni od daty podpisania umowy student zobowiązany jest zarejestrować ją w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych składając tzw. druk ZUS ZZA, zarejestrowanie niezbędne jest do ważności umowy.